به گزارش مشرق، در حالی که جمهوری اسلامی ایران و تروییکای اروپایی مذاکرات فشرده ای را در خصوص برجام و نحوه ارائه تضمینهای محکم از سوی اروپای واحد برای ادامه توافق هسته ای برگزار کرده اند، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه بار دیگر موضوع نخ نمای "تغییر برجام" را مطرح کرده است. اتخاذ این موضع گیری، آن هم در بحبوحه مذاکرات ایران و تروییکای اروپایی نشان از بازی هدفمند و حساب شده ای دارد که ماکرون در تقابل با ایران در پیش گرفته است. بدون شک مصدر هدایت این بازی را نمی توان در داخل اروپا جست و جو کرد. یک رمزگشایی ساده از اظهارات اخیر رئیس جمهور فرانسه نشان می دهد که بار دیگر، میان "دو سوی آتلانتیک" در تقابل با ایران ارتباطاتی برقرار شده است.
ماکرون از توافق گسترده تر سخن می گوید
امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه پس از پایان جلسه روز 5 شنبه 27 اردیبهشت ماه با همتایان آلمانی و انگلیسی خود، سخنان قابل تاملی را در تقابل با جمهوری اسلامی ایران و برجام مطرح کرد .سخنانی که از سوی بسیاری از رسانه های غربی بازتاب پیدا کرد:
«تلاش می کنیم همه طرف ها به سمت برقراری مذاکراتی برای انعقاد یک توافق گسترده تر حرکت کنند که این امری اجتناب ناپذیر است. اولویت ما در دفاع از برجام تضمین صلح و ثبات در منطقه است. درباره ایران، اروپا از آغاز متحد بوده است. ما تنها یک اراده داشته ایم که شامل برقراری صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه است. من از این موضع در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر گذشته دفاع کردم. توافق هسته ای 2015 یک عنصر بسیار مهم برای ایجاد توازن است و به همین دلیل ما از آن حمایت می کنیم. ما به برجام جدای از تصمیم آمریکا ادامه می دهیم. به طور عینی این کار را از طریق تعهد سیاسی مان و تلاش برای ایجاد شرایط مناسب برای باقی ماندن شرکت هایمان در ایران انجام می دهیم. »
واقعیت امر این است که حدود 48 ساعت پس از اعلام رسمی خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته ای، مذاکرات پشت پرده ای میان سران کاخ سفید و مقامات اروپایی (خصوصا سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه) آغاز شده است. "مایک پمپئو" وزیر امور خارجه آمریکا در این خصوص اعلام کرد که کاخ سفید مشغول رایزنی با سران کشورهای اروپایی بر سر سرنوشت نهایی برجام ( پس از خروج آمریکا) است. دیگر منابع خبری و رسانه ای در آمریکا نیز اعلام کرده اند که مذاکرات مقامات آمریکایی و اروپایی طی روزهای اخیر بر سر برجام همچنان ادامه داشته است. شاید به نظر برسد که اصلی ترین دغدغه اروپاییان در این مذاکرات، متقاعد ساختن ایالات متحده آمریکا برای اعمال معافیتهای تحریمی در خصوص شرکتهای اروپایی می باشد اما این تصور اشتباه است.
اظهارات ماکرون به خوبی نشان می دهد که دغدغه "بسط توافق هسته ای" یا همان "تغییر برجام" در میان سران اروپایی به شدت پررنگ است. در این معادله ، بار دیگر "امانوئل ماکرون" نقش پیشگام را ایفا کرده است. نباید فراموش کرد که ماکرون در تیرماه سال گذشته و برای نخستین بار اعلام کرد که می توان بر سر موضوعاتی مانند تحدید و کنترل توان موشکی ایران و ادامه محدودیتهای هسته ای کشورمان (پس از سال 2025 میلادی) مذاکراتی را با ایران صورت داد. ماکرون به ترامپ و نتانیاهو قول داد تا با گنجاندن همه شروط و درخواستهای پیشنهادی ترامپ در برجام، توافق هسته ای را به توافقی تبدیل کند که به صورت مطلق، مطلوب واشنگتن و تل آویو می باشد. باید اقرار کرد که ماکرون نهایت تلاش خود را در این خصوص صورت داد. او حتی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان را نیز وادار ساخت تا در این مسیر با پاریس و لندن همراهی کند. اما نتیجه بازی ماکرون در زمین ترامپ، چیزی نبود که رئیس جمهور جوان و بی تجربه فرانسه انتظار آن را داشت.
انتقاد برجامی لوپن از ماکرون چه بود؟
انتقادات مارین لوپن، رهبر جبهه ملی فرانسه در خصوص رویکرد برجامی امانوئل ماکرون، بسیار قابل تامل است. لوپن به درستی ماکرون را نسبت به تشدید توهمات ترامپ در خصوص برجام متهم ساخته است. رهبر جبهه ملی فرانسه در این خصوص می گوید:
«من نه تنها موضع ترامپ بلکه عملکرد دستگاه دیپلماسی فرانسه را که می‌خواست نو محافظه‌کارانه‌تر از جان بولتون عمل کند و بدون هیچ طرح جایگزینی، تحت قیمومیت آمریکا قرارگرفت، محکوم می‌کنم. این دیپلماسی شهروندان ما را به خطر می اندازد و به خروج اقتصاد ما از بازاری پرسود منجر می شود. ماکرون در این باره مسئول است. او در خصوص ظرفیت خود برای تغییر عقیده ترامپ در این پرونده دچار توهم شده و به عربستان درباره سیاست خود در قبال ایران تضمین داده بود، بدون اینکه به توافق اصولی برسد. وی در نهایت از رفتن به تهران برای دفاع از منافع ملی و گوش دادن به مواضع دولت ایران خودداری کرد و تنها محور آمریکا-اسرائیل-سعودی را در اولویت قرار داد.»
اظهارات لوپن نشان می دهد که ماکرون تا چه اندازه در تشدید توهمات ترامپ مبنی بر تغییر برجام ( با استناد به موارد چهار گانه موشکی، منطقه ای، بازرسی های نظامی و تغییر بند غروب آفتاب) مقصر بوده است. با این حال، ماکرون در نهایت متوجه شد که رئیس جمهور آمریکا از قبل تصمیم خود را برای خروج از برجام اتخاذ کرده و رایزنی های آشکار و نهان ترامپ با وی ، صرفا در راستای "پروژه فریب اروپا" و " مشغولسازی آن" از سوی آمریکا صورت گرفت.
خطایی که دوباره تکرار شده است
هم اکنون رئیس جمهور فرانسه بار دیگر تحت تاثیر "ترامپ"، مایک پمپئو" و " جان بولتون" قرار گرفته و به نیابت از مقامات آمریکایی (که دیگر در برجام حضور ندارند)، در صدد است دغدغه تغییر برجام و اعمال محدودیتهای گسترده تر علیه کشورمان را زنده نگاه دارد. گویا ماکرون از سرنوشت بازی یکساله خود در زمین کاخ سفید درس نگرفته است.
این مواضع نشان می دهد که مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا، کماکان بر روی امانوئل ماکرون در راستای پیشبرد اهداف تقابلی خود با ایران حساب باز کرده اند. رئیس جمهور فرانسه نیز همچنان با چشمانی بسته به بازی در زمین سران کاخ سفید ادامه می دهد. گویا این بار نیز ترامپ و پمپئو وعده های خاصی را به رئیس جمهور فرانسه داده اند که اتفاقا قرار نیست هیچ یک از آنها عملی شود. یکی از این وعده ها، معامله بر سر "اعمال تعرفه های فولاد و آلومینیوم" می باشد.
بدون شک، این بار نیز ماکرون هزینه سختی بابت بازی در زمین ایالات متحده پرداخت خواهد کرد. هزینه های که حتی نسبت به هزینه ای که کاخ الیزه در بازی اخیر یکساله خود در زمین ترامپ پرداخت، بیشتر و شدید تر خواهد بود.
